Οι ώρες για το μεγάλο εθνικό ζήτημα, το
Κυπριακό, είναι κρίσιμες, και οι πολιτικές ηγεσίες στη Λευκωσία και στην Αθήνα
πρέπει να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Στην Ελβετία, στο θέρετρο Μον Πελερέν,
οι συνομιλίες Αναστασιάδη – Ακιντζί, φαίνεται ότι πήραν δραματική τροπή. Κι
αυτό παρ' ότι μόλις την Πέμπτη, όλα έδειχναν ότι οι διαπραγματεύσεις που
ξεκίνησαν στην αρχή της εβδομάδος, θα οδηγηθούν σε αδιέξοδο.
Η εικόνα που
υπήρχε μέχρι πριν από λίγο, λοιπόν, ήταν αυτή των απίστευτων πιέσεων προς την
ελληνοκυπριακή πλευρά, να μην φύγει από την Ελβετία αν δεν συμφωνήσει.
Κανονικά, οι συνομιλίες θα έπρεπε να έχουν τελειώσει νωρίτερα, αλλά είχαν
“κλειδώσει”, όπως καθ' υπερβολήν λέχθηκε, τους δυό τους σε ένα δωμάτιο του
ξενοδοχείου, για να ολοκληρώσουν τη διαπραγμάτευση.
Οι πιέσεις, βεβαίως,
ασκήθηκαν τυπικά από τον ΟΗΕ, και τον Αϊντα, ειδικό απεσταλμένο του γ.γ. του
Οργανισμού, αλλά στην ουσία πίσω από αυτές είναι ο απερχόμενος αντιπρόεδρος των
ΗΠΑ, Τζο Μπάϊντεν, και η υφυπουργός Εξωτερικών για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις,
Βικτόρια Νούλαντ.
Παρόλο που στην αποψινή μαραθώνια και
κρίσιμη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη με τον
κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, στο Μοντ Πελεράν, καταγράφηκε κάποια πρόοδος,
οι διαπραγματεύσεις αποφασίστηκε να διακοπούν για μια εβδομάδα και να
συνεχιστούν εκ νέου και πάλι στην Ελβετία, αυτή τη φορά στη Γενεύη στις 20
Νοεμβρίου.
Τι ζητάνε, όμως, από τον Αναστασιάδη;
1.Να δεχτεί πενταμερή Σύνοδο (ΟΗΕ,
ελληνοκύπριοι – τουρκοκύπριοι, εγγυήτριες δυνάμεις – Ελλάδα, Βρετανία, Τουρκία)
είτε τα βρουν οι δυο τους είτε όχι στο εδαφικό, εντός του Δεκεμβρίου. Κάτι που
εδώ και καιρό ζητάει μετ' επιτάσεως ο Ακιντζί. Είναι ολοφάνερη η πρεμούρα να
υπάρξει έστω ένα προσύμφωνο, προτού αναλάβει η νέα αμερικανική ηγεσία στην
Ουάσιγκτον, στο μέσον Ιανουαρίου του 2017. Η Αθήνα, ωστόσο, ούτε πενταμερή
δέχεται (θέλει πολυμερή με τη συμμετοχή της ΕΕ και των μελών του Συμβουλίου
Ασφαλείας του ΟΗΕ), ενώ βάζει σαν απαράβατη προϋπόθεση να έχει επέλθει
ουσιαστική σύμπτωση απόψεων ανάμεσα στις δυο πλευρές σε όλα τα θέματα, και
συμφωνία μεταξύ τους.
2.Να δεχτεί ότι το τουρκοκυπριακό
συνιστών κρατίδιο θα είναι το 32% του εδάφους της Μεγαλονήσου, σύμφωνα με την
πρόταση Ακιντζί. Η Λευκωσία, αντίθετα, προτείνει 75% το ελληνοκυπριακό και 25%
το τουρκοκυπριακό. Το 2002, ο τότε γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, είχε
προτείνει για το τ/κ τμήμα 28,5% και 28,6%.
Είναι πολύ πιθανόν, λοιπόν, να
επαναληφθούν τα “σενάρια” Ανάν και στην Ελβετία. Και βέβαια, η Άγκυρα δεν θέλει
να δώσει πίσω την περιοχή της Μόρφου, όπως άλλωστε άφησε σαφώς να διαρρεύσει ο
Ερντογάν. Όσον αφορά την Αμμόχωστο, επιστρέφεται το 1/16. Στο εδαφικό, η
Λευκωσία ζητάει επίσης: Να επιστρέψει το 60% εκτοπισμένων (100.000) σε περιοχή
που θα ελέγχεται από το ελληνοκυπριακό συνιστών κρατίδιο. Οι ελληνοκύπριοι να
ελέγχουν το 60% της ακτογραμμής από το 47% που ελέγχουν τώρα. Και σ' αυτά
υπάρχουν σοβαρές διαφορές.
Μπορεί βέβαια, η Άγκυρα να παζαρεύει
ανταλλάγματα στο εδαφικό, για να δώσει κάτι, όπως λέγεται, σε άλλους τομείς,
όπως είναι η ασφάλεια – καθεστώς εγγυήσεων -κατοχικά στρατεύματα, περιουσιακό,
οικονομικό, ευρωπαϊκή πορεία. Όμως, σε κανένα από αυτά τα θέματα δεν έχει
δεσμευτεί ούτε κατ' ελάχιστον. Ακόμα και στο θέμα του καθεστώτος των εγγυήσεων
και των κατοχικών στρατευμάτων, που είναι κόκκινη γραμμή για Αθήνα και
Λευκωσία, ουδεμία διαβεβαίωση έχει δώσει.
Αντίθετα, ο Ερντογάν διαρρέει ότι δεν
συζητά καν για την παραμονή των στρατευμάτων κατοχής και τη θέση της Τουρκίας
ως εγγυήτριας δύναμης. Στην πραγματικότητα, μάλλον το συζητάει. Ειδικότερα, συζητάει
το “αμερικανικό σχέδιο” παραμονής της μισής κατοχικής δύναμης (20.000) για άνω
των δέκα χρόνων. Κατόπιν, κατά την τουρκική πρόταση, ας ακολουθήσει δημοψήφισμα
για να αποφασίσει ο λαός.
Σε όλες αυτές
τις παγίδες, είναι προφανές ότι σύσσωμη κυβέρνηση και αντιπολίτευση, θα πρέπει
να είναι ανυποχώρητες.
