.Η θλιβερή «παρένθεση» που κλείνει…

Εδώ και μέρες, επισημαίνω επίμονα, πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αρχίσει να στρέφεται προς σενάριο έκτακτων εκλογών το Σεπτέμβρη - Οκτώβρη. Στην αρχή αυτή φάνηκε «τραβηγμένο»… Τα τελευταία 24ωρα όμως, γέμισαν οι εφημερίδες και ο ηλεκτρονικός τύπος, με «πληροφορίες» (που φυσικά αποτελούν… «διαρροές κυβερνητικών κύκλων»), ότι στο Μαξίμου ο Τσίπρας δέχεται «εισηγήσεις» ακριβώς γι’ αυτό: 

Για προσφυγή στις κάλπες το Σεπτέμβρη… Το πράγμα «βρώμαγε» από πριν, ασφαλώς. Όλα τα εγκαίνια… «Νοσοκομείων Ποτέμκιν», η «ελάφρυνση» του ΕΝΦΙΑ που υποτίθεται ότι ο Τσίπρας θα «καταργούσε» (και που πάλι, μετά την «ελ... περισσότερα »

.Οι «μαχητές των Εξαρχείων»

Από τη μια, «οι αντιεξουσιαστές κλιμακώνουν τη δράση τους» ως απάντηση στις εφόδους της ΕΛ.ΑΣ. για την εκκένωση κατειλημμένων κτιρίων στη Θεσσαλονίκη. Από την άλλη, «τρομοκράτες στέλνουν δέμα-βόμβα» σε δικαστικό που συμμετέχει στη δίκη για την πολύκροτη υπόθεση του πλοίου με το φορτίο ηρωίνης «Noor One». Συμπέρασμα: έχει και η Ελλάδα τους «μαχητές» της. 

Προφανώς, δεν υπάρχουν αναλογίες με τους παρανοϊκούς δολοφόνους του ISIS και οποιαδήποτε σύγκριση θα ήταν προκλητικά αφελής και ασφαλώς επικίνδυνη. Ομως και οι «μαχητές των Εξαρχείων», όσοι επιχειρούν επιθέσεις με μολότοφ στο σπίτι του υπουργού Επικρατείας, προκαλούν φθορές σε γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ (και άλλων κομμάτων στο παρελθόν), καταλαμβάνουν δημόσια κτίρια και εκπαιδευτικά ιδρύματα, καταστρέφουν, χρησιμοποιούν κουκούλες, ξύλα, βαριοπούλες, εμφορούνται από μίσος για την κοινωνία. 

Η «εξουσία», στην οποία υποτίθεται ότι απευθύνονται, είναι απλώς μια λέξη φορτισμένη και θορυβώδης, που αποτελεί μέρος της σύγχυσής τους (ο προσδιορισμός «ιδεολογικής» είναι μάλλον άστοχος και άτοπος). Οι δε αποστολείς δεμάτων-εκρηκτικών μηχανισμών, που αναλαμβάνουν να διαμηνύσουν τα «δέοντα» στους εκπροσώπους της Δικαιοσύνης (συνέβη και αρχές Ιουνίου παρόμοιο περιστατικό), ευαγγελίζονται την κατάλυση κάθε νόμου και τάξης.

Εκφοβισμός, βία, δεν θρηνούμε θύματα μάλλον από τύχη. Στην περίπτωση των αντιεξουσιαστών - «αλληλέγγυων», υπάρχει και μια θολή αντίληψη περί «αξιών της Αριστεράς», που μετατρέπει τη σύγκρουση σε ενδοσυριζαϊκή - ενδοκομματική διαμάχη πολλών Αριστερών και αναρίθμητων ιδεολογημάτων, με την ιδεοληψία ως κοινή βάση εκκίνησης.

Ο πληθυσμός τού «ενάντια» φαίνεται να μεγεθύνεται. Οπως και όσοι ανενόχλητα στοχοποιούν. Ανθρωποι που ζουν στην επικράτεια της αυθαιρεσίας, που αντλούν επιβεβαίωση από την πρόκληση και την τρομοκρατία, που θρέφονται από την καταστροφή δημόσιας, κυρίως, περιουσίας. 

Το φαινόμενο έχει απασχολήσει και αναλυθεί, καθώς μεταλλάσσεται και μετονομάζεται στα χρόνια. Εκείνο που ακόμη δεν έχει γίνει απολύτως σαφές είναι το ενωμένο και συμπαγές μέτωπο της πολιτικής εξουσίας απέναντι σε παρόμοια περιστατικά. Είτε στρέφονται εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ είτε εναντίον της Ν.Δ. ή του ΠΑΣΟΚ, πρέπει η θέση και η στάση να είναι κοινές και αμείλικτες. Τα παράθυρα κρυπτοεκδικητικότητας γίνονται εύκολα αρένες αιματοχυσίας. 

ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ

.Είναι η οικονομία, όχι το Σύνταγμα, σύντεκνε

Ε​​ίναι μεσημέρι Τρίτης και εγώ βαδίζω γρήγορα και με σκυμμένο το κεφάλι στην οδό Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο. Αλλωστε, δεν έχω κατέβει στην Κρήτη για χαρές αλλά για κηδεία. Χαμένος στις σκέψεις, ακούω μια φωνή απ’ το απέναντι πεζοδρόμιο. «Θεοδωράκη, κοιτάξτε να τα βρείτε για το Σύνταγμα». Σταματάω. Ενας κύριος, με μια μεγάλη τσάντα στη μασχάλη –σαν θήκη για μεγάλο τάμπλετ– είναι αυτός που μου φωνάζει.

«Να αλλάξετε μαζί το Σύνταγμα», επιμένει. Κρατάει εφημερίδα που υποστηρίζει τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και με βομβαρδίζει με «παρατηρήσεις»: «Επρεπε να είχες ψηφίσει την απλή αναλογική». «Σε θέλαμε στο πλευρό μας». Τελικά στο μόνο θέμα που μου έδωσε κάποιο δίκιο ήταν η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού. «Σύντεκνε, πρέπει να φύγω». Εκείνος φεύγει προς την οδό 62 Μαρτύρων, εγώ προς την πλατεία Κορνάρου.

Κλειστό φωτογραφείο, κλειστό κομμωτήριο, κλειστό κατάστημα αθλητικών ειδών, κλειστό κατάστημα υψηλής ραπτικής, κλειστό κοσμηματοπωλείο και στο άλλο πλάι κλειστό κατάστημα κινητής τηλεφωνίας, κλειστό κατάστημα ενδυμάτων...

«Δεν είναι το Σύνταγμα, είναι η οικονομία, σύντεκνε», ήθελα να του φωνάξω παραφράζοντας τον Μπιλ Κλίντον, που μάλλον ήταν ο πρώτος που είπε «It’s the economy, stupid». 

Προσπαθήστε να σκεφθείτε τη σκηνή και θα με δικαιολογήσετε. «Λουκέτα», απλήρωτοι λογαριασμοί, κιτρινισμένα «ενοικιάζεται», «πωλείται» σκισμένα, σπασμένα τζάμια, κατασχετήρια κατά γης και ένας άνθρωπος να με καλεί να συμφωνήσω με τον Τσίπρα για το... Σύνταγμα!

Και βέβαια, να το αλλάξουμε το Σύνταγμα –και το Ποτάμι έχει καταθέσει από νωρίς τις προτάσεις του– αλλά σήμερα αυτή είναι η συζήτηση που πρέπει να γίνει σε όλους τους δήμους της χώρας – όπως λέει ο πρωθυπουργός.

Η κατανάλωση, οι εξαγωγές και οι επενδύσεις βρίσκονται το πρώτο εξάμηνο του ‘16 σε καθοδική πορεία.

 Δεν υπάρχει δείκτης που να επιτρέπει αισιοδοξία. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η μείωση των εξαγωγών το πρώτο τρίμηνο κατά 11,7%. Πέφτουν οι τιμές, πέφτουν οι μισθοί, αλλά δεν εξάγουμε.

Παράλληλα χιλιάδες επιχειρήσεις «ζόμπι» «σέρνουν» την αγορά προς τα κάτω (100.000 επιχειρήσεις σε σύνολο περίπου 600.000!) έχοντας «εγκλωβισμένους» εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους που δουλεύουν αλλά δεν πληρώνονται. 

Παρεμπιπτόντως, έχει καμιά απάντηση η κυβέρνηση στην πρότασή μας να δέχονται οι τράπεζες ως εγγυήσεις τις βεβαιωμένες οφειλές του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις και να τις δανειοδοτούν υπό τον όρο η χρηματοδότηση να πηγαίνει αποκλειστικά στη μισθοδοσία;

Και μετά είναι τα νέα μέτρα. O εργαζόμενος για κάθε 100 ευρώ που πληρώνει ο εργοδότης του βάζει στην τσέπη του από 42 έως 67 ευρώ, ανάλογα με το ύψος του μισθού του. 33 έως και 58 ευρώ στο 100άρικο (φόροι και εισφορές) βουλώνουν τις τρύπες του κράτους.

Το 2009 είχαμε 4,5 εκατομμύρια εργαζομένους, σήμερα ένα εκατομμύριο λιγότερους.

Και ο κ. Τσίπρας θέλει να κάνει λαϊκές συνελεύσεις για το Σύνταγμα σε όλες τις γειτονιές. Να ξεκινήσει, λοιπόν, από την Ελευσίνα ή τη Χαλκίδα, όπου οι βαριές βιομηχανίες χαλυβουργίας και τσιμέντου διέκοψαν ή περιόρισαν τη λειτουργία τους. Και μετά να πάει στην Ξάνθη και στον Βόλο. Στη βιομηχανική ζώνη θα βρει πολλά ερειπωμένα κτίρια για να μαζευτεί ο κόσμος να συζητήσει τη... νέα μεταπολίτευση. 

Και στη Δράμα, στην Πιερία, στην Καστοριά έχει χώρους (στα μέρη, δηλαδή, όπου ένας στους δύο είναι άνεργος, όπως καταγγέλλουν τα εργατικά κέντρα).

«Θεοδωράκη, τι θα κάνεις εσύ για όλα αυτά;» θα προτιμούσα, λοιπόν, να είχε φωνάξει ο «σύντεκνος»  Οχι ότι υπάρχουν εύκολες απαντήσεις αλλά... υπάρχουν λύσεις.

Αν οι εξαγωγές στα χρόνια της κρίσης είχαν αυξηθεί  –όπως συνέβη σε άλλες χώρες με κρίση– περίπου το 1/3 της ύφεσης θα είχε αποφευχθεί. 

Εμείς όμως αρχικά δεν τολμήσαμε και μετά φλερτάραμε με τα Plan X διώχνοντας τις επενδύσεις.

Φιλολαϊκό, λοιπόν, σήμερα είναι ό,τι δημιουργεί θέσεις εργασίας, ό,τι προσελκύει επενδύσεις. Φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Απεμπλοκή επενδύσεων 14 δισ. ευρώ, που τελματώνουν σε όλη την επικράτεια. Διαδικασίες fast track όπου χρειάζεται (ανάλογες με αυτές των ολυμπιακών έργων). 

Επιβολή των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Αυτό θα προσθέσει τουλάχιστον 1 δισ. εισπράξεις από ΦΠΑ ετησίως και ταυτόχρονα θα μειώσει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων κατά 1-1,5 δισ. ευρώ ετησίως. Ολα αυτά –και άλλα πολλά που δεν χωρούν σε ένα άρθρο– δεν αποδίδουν όταν εφαρμόζονται αποσπασματικά και κουτσά στραβά. Η ύφεση απορροφά τις μικρές διστακτικές κινήσεις. Και χτυπιέται μόνο με μπαράζ αλλαγών.

 Μεγάλων κινήσεων ενταγμένων σε ένα ενιαίο αφήγημα. Ενα new deal που θα το υπηρετούν όλοι! Αυτό έχει ανάγκη σήμερα η χώρα και όχι φιέστες για το Σύνταγμα.

• Αφιερώνω αυτό το κείμενο στον Δημήτρη Καδιανάκη. Εναν σπουδαίο επιχειρηματία, έναν σπουδαίο Κρητικό, μια μεγάλη απώλεια για το Κίνημά μας.

* Ο κ. Σταύρος Θεοδωράκης είναι επικεφαλής του Ποταμιού.

.Νέα Κοινωνία, νέα φτώχεια

Τ​​α νέα ήθη που φέρνει στην πολιτική ζωή του τόπου η κυβέρνηση επιζητούν, όπως φαίνεται, θεσμοθέτηση. Και για να επιτευχθεί αυτό, ακολουθείται η καταγεγραμμένη στην ιστορία των πολιτικών ηθών μέθοδος. Τα νέα ήθη προκαλούν τη γραφειοκρατική κατοχύρωση, την ηθική νομιμοποίηση και τον αδιαμφισβήτητο ιδεολογικό εξαγνισμό τους. Αιτιολογούνται από την ανάγκη ύπαρξης μιας Νέας Κοινωνίας, που και αυτή, με τη σειρά της, έχει ανάγκη Νέο Σύνταγμα, το οποίο θα έχει προκαλέσει η νέα λαϊκή απαίτηση.

Η απαίτηση του λαού είναι το καύσιμο για κάθε Βίβλο των νέων ηθών. Ο ΣΥΡΙΖΑ, σε συνεργασία με το αδελφό κόμμα των ΑΝΕΛ, οργανώνει για την ελληνική περίπτωση στον διεθνή χάρτη του Νέου Λαϊκισμού τη σύζευξη δύο φαινομενικά οξύμωρων συνθηκών: του κοινοβουλευτισμού και του εθνικολαϊκισμού. Ο πρώτος ευδοκιμεί χωρίς τον δεύτερο, αλλά ο δεύτερος έχει ανάγκη την επίφαση του πρώτου.

Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι σκοτεινά, αλλά παραμένουν απλώς απογοητευτικά, καθώς η κυβέρνηση έχει στο διάστημα που βρίσκεται στην εξουσία αποκαλύψει το απύθμενο βάθος της ανικανότητάς της.

Αντικειμενικά, ακόμη και η οργάνωση της Νέας Κοινωνίας, όπως την ονειρεύεται ο κύριος Τσίπρας, προϋποθέτει μία μικρή έστω ομάδα ευφυών λαϊκιστών που εν προκειμένω φαίνεται ότι απουσιάζουν. Λαϊκιστές περισσεύουν, αλλά οι ευφυείς δικτατορίσκοι σπανίζουν.

 Σε αυτό το τοπίο του αμήχανου ερασιτεχνισμού που τροφοδοτείται από το πέπλο της σύγχυσης που μόνο το θράσος της άγνοιας μπορεί να εξυφάνει, η ελληνική κυβέρνηση του 2016 παραμένει, ωστόσο, μία παραφυάδα του διεθνούς λαϊκισμού. Αν και παραφυάδα, διεκδικεί, σε αντίθεση με άλλα συγγενή ιδεολογικά μορφώματα ανά τον κόσμο, τη φιλάρεσκη πρωτιά να κυβερνά μια χώρα της Ευρωζώνης. 

Από μόνο του το φαινόμενο αυτό, ως εγγενώς αντιφατικό, είναι εκ πρώτης όψεως περίπλοκο και αντικειμενικά αδύνατον να κατανοηθεί στις σύνθετες παραμέτρους του όσο είναι ακόμη εν ενεργεία.

Και η απήχηση του λαϊκισμού στην Ελλάδα είναι, δυστυχώς ακόμη, με ένα momentum που δεν επιτρέπει αισιοδοξία. Η δυσκολία στην αναχαίτιση του λαϊκισμού εντοπίζεται στις πολλές και διαφορετικές κοινωνικές δεξαμενές υποδοχής του.

 Ανέκαθεν, ο πολιτικός λαϊκισμός είχε κοινό πρόσωπο αλλά πολλαπλές κοινωνικές εφαρμογές. Καθώς είναι πιθανόν να το γνωρίζουν αυτό κάποιοι στην κυβέρνηση, προωθούνται διάφορα ηθικοπλαστικά σενάρια για συνταγματική αναθεώρηση, ανάδυση της Νέας Κοινωνίας και εμβάθυνση του χάσματος με το «παρελθόν» με προοπτική διατήρησης μιας στοιχειώδους συνοχής ανάμεσα στους πολλούς και ποικίλους αποδέκτες του λαϊκιστικού πολιτικού λόγου. 

Οι εξαγγελίες-ομπρέλα που είναι γεμισμένες με φληναφήματα κοινωνικού οραματισμού είναι ίδιον κάθε απολυταρχίας δεξιάς ή αριστερής, κάθε ήπιας ή κρυπτικής δικτατορίας, κάθε εξυφαινόμενου ημικοινοβουλευτισμού, κάθε ευρωβενεζουελάνικου μείγματος και οπωσδήποτε κάθε διανοητικής μονολιθικότητας.

 Η ελληνική κυβέρνηση έλκεται από θεωρίες, οράματα και κατασκευασμένες πραγματικότητες.

Μέσα σε αυτό το μείγμα, που, επί της ουσίας, μπορεί να συνοψιστεί με τον απλό όρο της πολιτικής απάτης, η δικαίωση της φτώχειας και η εξευγενισμένη θώπευσή της με κάρτες αλληλεγγύης είναι απλώς ένα επόμενο στάδιο. 

ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

.Ο εθνικός θυμός

Η​​ λέξη «θυμός» στα αρχαία ελληνικά έχει πολλές σημασίες. Ερανίζω από το Lidell & Scott τις πιο ουσιαστικές. Θυμός: ψυχή, πνοή, ανάσα, ζωή, καρδιά ως έδρα των αισθημάτων, νόηση, διάθεση, βούληση, γνώμη, σκέψη, θάρρος, τόλμη, μένος, ψυχή ως έδρα της σκέψης, επιθυμία για φαγητό ή ποτό και τέλος οργή. Στον Ομηρο η λέξη θυμός είναι κεντρική για την ηρωική ύπαρξη. 

Και αν δεχθούμε ότι η ηρωική ύπαρξη των ομηρικών επών εγκαινιάζει την «ανθρώπινη συνθήκη» για ολόκληρο τον Δυτικό Πολιτισμό, θα μπορούσαμε να πούμε πως η λέξη είναι ο πυρήνας της ανθρώπινης συνθήκης. Μορφολογικά είναι μία από τις πιο ανθεκτικές λέξεις της γλώσσας μας. Μέσα σε τόσους αιώνες δεν έχει αλλάξει γένος και η ορθογραφία της παραμένει η ίδια, ακόμη και μετά την επιβολή του μονοτονικού λόγω του τονισμού στη λήγουσα.

Το ζητούμενο, για μία ακόμη φορά, δεν είναι φιλολογικό. Δεν ξέρω αν κάποιος φιλόλογος ή ιστορικός της γλώσσας, αρμοδιότερος εμού πάντως, έχει ερευνήσει και την αντοχή της αλλά και τη συρρίκνωση της σημασίας της. Διότι το βρίσκω εντυπωσιακό ότι μια λέξη με τόσες σημασίες κατέληξε, ή κατήντησε, να σημαίνει μόνον την οργή. Πώς μια λέξη που κάποτε άνοιγε το ρεπερτόριο της ψυχής και των αισθημάτων έφτασε στις μέρες μας να ταυτίζεται μόνον με μία από τις σημασίες της; 

Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει πως η ιστορία της αποκαλύπτει, μεταφορικά έστω, τη σχέση της σύγχρονης Ελλάδας με την αρχαιότητά της.

Συρρίκνωση σημασίας, απλούστευση, και εντέλει απώλεια νοήματος. Η πυκνότητα της γλώσσας χάθηκε στην κινούμενη άμμο μιας ζωής που δεν μπορεί να την αντέξει.

Δικαιούμαι όμως να κατατρύχομαι από την ιδέα ότι η λέξη που κάποτε σήμαινε «ψυχή», σήμερα σημαίνει μόνον «οργή».

 Με άλλα λόγια, ότι εμείς σήμερα φτάσαμε να ταυτίζουμε την ψυχή με την οργή, κοινώς με μία από τις παρορμήσεις της ψυχής. Κι ας περάσουμε τώρα στα δικά μας. Ο Ελληνας έχει ψυχή επειδή είναι θυμωμένος. Η εθνική ψυχή είναι ταυτόσημη με τον εθνικό μας θυμό. Από τις φυλές των Εξαρχείων που καίνε και καταστρέφουν ό,τι βρουν μπροστά τους, ώς τον μοτοσικλετιστή που πάει κόντρα στον μονόδρομο, ώς τους Χρυσαυγίτες και τους βουλευτές που αγορεύουν ο ένας εναντίον του άλλου ζητώντας συναίνεση.

Θυμωμένος ο δημόσιος υπάλληλος, θυμωμένος ο εκπαιδευτικός, θυμωμένος και ο οδηγός ταξί. Είμαστε ένας θυμωμένος λαός. Τι να κάνουμε; Είμαστε μεσογειακοί και Βαλκάνιοι. Η ψυχή μας είναι ευερέθιστη. Φταίει και η ζέστη βέβαια. Ακόμη και οι ποδοσφαιρικές μας ομάδες έχουν ψυχή. Θυμώνουν γιατί δεν μπορούν να στρώσουν ούτε μισό πέρασμα της μπάλας.

 Οταν δεν έχουμε με ποιον να θυμώσουμε, θυμώνουμε με τον εαυτό μας. Αυτό πια δεν χρειάζεται περιγραφή: είναι η καθημερινότητά μας.

Θυμωμένοι από τις ήττες μας, θυμωμένοι και από τους θριάμβους μας. Θυμάστε το 2004, μετά την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου τις εκδηλώσεις στους δρόμους της Αθήνας; Οι άνθρωποι δεν επευφημούσαν τους νικητές. Καταριόνταν και έβριζαν τους ηττημένους. Μα για να δείξουν ότι έχουν ψυχή έπρεπε να είναι θυμωμένοι. 

Κάποιος είχε θυμώσει τόσο πολύ, που έβαλε φωτιά στο αυτοκίνητό του στην Ομόνοια. Δήλωσε μάλιστα στην τηλεόραση πως δεν τον νοιάζει, διότι η μητέρα του θα του αγόραζε άλλο. Εικάζω πως θα θύμωσε με τη μητέρα του αν τόλμησε να του πει πως θα πάρει λιγότερα κυβικά απ’ αυτά που έκαψε. Φυσιογνωμικά έδειχνε πάνω από σαράντα και δεν μάθαμε τίποτε για τον εγκλεισμό του σε κάποιο Ιδρυμα. Ηταν θυμωμένος ο άνθρωπος και τον θυμό εμείς οι Ελληνες, από αρχαιοτάτων χρόνων, τον σεβόμαστε.

Ο εθνικός μας θυμός άγγιξε το απόγειό του στους καιρούς των «Αγανακτισμένων». Η συλλογική μας ψυχή, εν τη μεγαλωσύνη της, ξεπέρασε όλες τις μικροδιαφορές της, πολιτικές και ιδεολογικές, και ενώθηκε σε έναν μεγάλο θυμό. Οποιος δεν ήταν θυμωμένος τότε με τη Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τα μνημόgnia, το χρέος, την Ευρώπη, τη Βουλή, ως γνωστόν δεν ήταν Ελληνας. Ηταν Γερμανοτσολιάς, κάτι σε τσολιάς αλλά πολύ κακό τέλος πάντων. Και ο εθνικός θυμός δικαιώθηκε με την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ.

 Οι εκπρόσωποί του έγιναν κυβέρνηση και απεφάσισαν να τον εκφράσουν urbi et orbi. Η έννοια «σκληρή διαπραγμάτευση» δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια παραλλαγή του εθνικού θυμού, κοινώς της εθνικής μας ψυχής. Διότι όταν είσαι θυμωμένος, δεν σε ενδιαφέρει τι θα επιτύχεις. Το μόνο που σε ενδιαφέρει είναι να ξεσπάσει ο θυμός σου. Εξ ου και το δημοψήφισμα. Οσοι ψήφισαν «Οχι», δεν ενδιαφέρθηκαν αν μεταφράστηκε σε «Ναι». Ξέσπασε ο θυμός τους και έγινε η δουλειά.

Και τώρα τι γίνεται; Πώς διαχειρίζεσαι τόσον συσσωρευμένο θυμό όταν τα έχεις δοκιμάσει όλα και τίποτε δεν σου έχει βγει; Διότι η υπόθεση έχει βάθος. Και δεν αναφέρομαι μόνον στα προφανή του Εμφυλίου, της Χούντας, της Μεταπολίτευσης, του ΠΑΣΟΚ και όσων κατά καιρούς αξιοποίησαν το θυμικό της θυμωμένης ελληνικής ψυχής. 

Ο θυμός έχει περάσει στα τριχοειδή μας αγγεία. Ακόμη και στις πιο αθώες μας στιγμές.

Στις παλιές ελληνικές κωμωδίες οι ήρωες είτε είναι θυμωμένοι είτε φωνάζουν σαν θυμωμένοι. Και οι μουσικές επιτυχίες όταν δεν μιλάνε για «καψούρα» –μεταλλαγμένος θυμός σε έρωτα– είναι πάντα θυμωμένες, ακόμη και με το αντικείμενο του έρωτα.

Και τώρα που τον είδαμε, και τώρα που τον μάθαμε, και τώρα που τον ζήσαμε και τον ψηφίσαμε, καιρός είναι να καταλάβουμε ότι δεν πρέπει να τον παίρνουμε και πολύ στα σοβαρά. Ελληνικός, γαρ, ο εθνικός μας θυμός, κοινώς χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις σοβαρότητος. Κάτι σαν καψουροτράγουδο. 

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

.Δραγάτες και πεντάστερα...

Κ​​αι για να έχουμε το καλό ρώτημα: οι νέοι δραγάτες που ετοιμάζει ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιάννης Τσιρώνης, υπό τον φερετζέ της «Οικολογικής Αστυνομίας», θα μένουν κι αυτοί σε πεντάστερα ξενοδοχεία όταν μετακινούνται ή η «κοινωνική ευαισθησία» της κυβέρνησης αφορά μόνο τους συνεργάτες του πρωθυπουργού και κάποιων υπουργών;

Το ρωτάμε διότι –εν μέσω θέρους και προφανώς υπό το βάρος των αρνητικών εις βάρος της δημοσκοπήσεων– η κυβέρνηση έχει επιδοθεί σε ένα όργιο ρουσφετολογικών παροχών που θυμίζει την αποφράδα διετία 2008 - 2009. Τότε η κυβέρνηση του κ. Κώστα Καραμανλή –λίγο πριν χρεοκοπήσει τη χώρα– είχε ανασυστήσει και πάλι την Αγροφυλακή.

Τα σημάδια είναι πολλά. Για παράδειγμα, με εκπρόθεσμη τροπολογία, που κατέθεσε η κυβέρνηση σε νομοσχέδιο για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, προβλέπεται ότι «Τα μέλη της αποστολής που συνοδεύουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς Εθνικής Αμυνας, Εξωτερικών και Οικονομικών στο εξωτερικό, διαμένουν στο ίδιο ξενοδοχείο με το πρόσωπο που συνοδεύουν. 

Τα εν λόγω έξοδα βαρύνουν τον προϋπολογισμό του αρμόδιου φορέα του Δημοσίου». Ορθώς το Ποτάμι σχολίασε: «Λεφτά για την κυβερνητική νομενκλατούρα υπάρχουν. Σε καιρούς της πιο άγριας φορολογικής αφαίμαξης οι κυβερνώντες αντί να προχωρήσουν σε περικοπές στις δαπάνες τους, με τροπολογία αποφασίζουν... πεντάστερα ξενοδοχεία για όλους» τους παρατρεχάμενους των υπουργών.

Από την άλλη μεριά, ο κ. Τσιρώνης ονειρεύεται τη νέα αγροφυλακή, με τον φερετζέ της «οικολογικής αστυνομίας, η οποία μεταξύ άλλων θα έχει στόχο την πάταξη της... «παράνομης μανιταροσυλλογής»! Την περίοδο που η αλήστου μνήμης κυβέρνηση Καραμανλή αποφάσιζε την επανασύσταση της δικής της... «οικολογικής αστυνομίας», γράφαμε σε τούτη εδώ τη στήλη: «Σίγουρα η πρόσληψη 4.500 αγροφυλάκων θα εκτονώσει πιέσεις για ρουσφετολογικές προσλήψεις στην επαρχία... [Αλλά] Εχουμε ένα κράτος που σήμερα χρωστά το 108% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. 

Κάθε χρόνο ξοδεύει περισσότερα χρήματα (3,5% του ΑΕΠ) από τους φόρους που συλλέγει. Αν ήταν η Μαριωρή της λαϊκής παράδοσης θα αποφαινόμασταν ότι “μόνο ο φερετζές τής λείπει”. Αντιστοίχως για το καταχρεωμένο ελληνικό κράτος μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι μόνο η αγροφυλακή τού λείπει...» («Ο φερετζές της αγροφυλακής», Καθημερινή, 22.7.2006) Ολα τα παραπάνω ισχύουν στο πολλαπλάσιο, με δεδομένο ότι το δημόσιο χρέος έχει ξεπεράσει πλέον το 170%.

Επιπλέον, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε νέο «φορέα ακινήτων που θα προσφέρει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες κρατικά διαμερίσματα που σώθηκαν από τις ιδιωτικοποιήσεις». Κάποιους συντρόφους θα έχει, για να τους βολέψει στο Δ.Σ. και στα όργανα του νέου άχρηστου αυτού φορέα. Φυσικά, δεν μας είπε πόσα είναι αυτά τα διαμερίσματα, για να χρειάζεται η διανομή τους κοτζάμ φορέα, ούτε τι θα γίνει ο οργανισμός μετά την παροχή. Μάλλον θα μείνει ένα ακόμη κρατικό κουφάρι για να πληρώνονται τα ρουσφέτια της εκάστοτε κυβέρνησης.

Το ερώτημα, λοιπόν, είναι απλό: Εχει βάλει γινάτι τα λεφτά μας η κυβέρνηση, ή νιώθει ότι αυτές είναι οι τελευταίες μέρες της Πομπηίας και προσπαθεί να τακτοποιήσει όσους περισσότερους μπορεί; Μάλλον λειτουργεί ο «πολιτικός κύκλος της οικονομίας», που αποκάλυψε ο καθηγητής κ. Γιώργος Παγουλάτος, με την εκτίναξη των ελλειμμάτων κάθε προεκλογική χρονιά, ως αποτέλεσμα και αυξημένων δαπανών αλλά και μειωμένων φορολογικών εσόδων. Ιδωμεν... 

 ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ

.Πάθος και πολιτική

Τ​​ο πάθος είναι ουσιαστικό μέρος της πολιτικής, μαζί με την ιδεολογία, το προσωπικό συμφέρον, την ταύτιση με κάποια ομάδα, τις προσδοκίες που επενδύονται σε έναν αρχηγό. Στην Ελλάδα το συναίσθημα πάντα ήταν έντονο. Τελευταίως, όμως, βλέπουμε ότι το πάθος των ψηφοφόρων είναι σε έξαρση σε όλο τον κόσμο, τείνοντας να γίνει κυρίαρχο συστατικό και να επηρεάζει το αποτέλεσμα πολλών εκλογών. Σε αρκετές χώρες –όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία– το έντονο συναίσθημα που επηρεάζει το εκλογικό σώμα ίσως έχει σοβαρές συνέπειες και για τη δική μας.

Στις ΗΠΑ ολοκληρώθηκαν τα συνέδρια των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών, βάζοντας στην τελική ευθεία για τη διεκδίκηση της προεδρίας δύο ανθρώπους από διαφορετικούς κόσμους. Η Χίλαρι Κλίντον, η πρώτη γυναίκα που έλαβε το χρίσμα από μεγάλο κόμμα, έχει ζήσει από νεαρή μέσα στην πολιτική – από φοιτήτρια ακτιβίστρια έως Πρώτη Κυρία και μετά γερουσιαστής και υπουργός Εξωτερικών. 

Κάθε της κίνηση, έως και η ανοχή για τις αταξίες του συζύγου Μπιλ, με στρατηγική και υπομονή, την οδήγησαν στο χρίσμα. Ο Ντόναλντ Τραμπ εκπροσωπεί κάτι άλλο στην πολιτική πανίδα και στους πολιτικούς μύθους των Ηνωμένων Πολιτειών: είναι ο μοναχικός καβαλάρης που έρχεται από το πουθενά για να προστατεύσει τους αδικημένους και να ανατρέψει το κατεστημένο.

 Τα πλούτη του του δίνουν τη δύναμη –την αύρα– του υπερήρωα, η αδιαφορία του για τον καθωσπρεπισμό του πολιτικού ορθού και για τους κανόνες λειτουργεί σαν πέπλο προστατευτικό: αφού δεν δέχεται τους κανόνες ενός παιχνιδιού που ισχυρίζεται ότι είναι στημένο, αφού ο ίδιος δεν κρύβει τα μειονεκτήματά του, παύουν να είναι αδυναμίες. 

Ο κ. Τραμπ, αυτή τη στιγμή, είναι καβάλα σε μια μεγάλη δύναμη – την πολιτική ενέργεια των οργισμένων και φοβισμένων, αυτών που βαρέθηκαν να τους βάζουν οι ελίτ στην πρώτη γραμμή, που πληρώνουν το κόστος της παγκοσμιοποίησης, της μετανάστευσης και των άλλων δυσκολιών των ημερών.

Η κ. Κλίντον υπόσχεται τη διαχείριση μιας δύσκολης κατάστασης, ο κ. Τραμπ την ανατροπή. Το μήνυμα του μεγιστάνα κατασκευαστή και τηλεοπτικής περσόνας είναι ακαταμάχητο για μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος και ανάθεμα για ένα άλλο. Οι εκλογές θα δείξουν ποιο κομμάτι υπερτερεί σε αριθμούς και ποιο σε ενέργεια. 

Επειδή εδώ συμβαίνει κάτι πολύ ενδιαφέρον: όσο η αντιπαράθεση Κλίντον -Τραμπ παρουσιάζεται ως μάχη μεταξύ κατεστημένου και outsider, τόσο η μάχη εντός του Δημοκρατικού Κόμματος για το χρίσμα εξελίχθηκε ως πόλεμος μεταξύ των δομών εξουσίας που εκπροσωπεί η κ. Κλίντον και του ριζοσπαστισμού των οπαδών του γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς – οι outsider της αριστερής πτέρυγας της πολιτικής.

 Οι οπαδοί του Σάντερς εξέφρασαν έντονα τη δυσαρέσκειά τους για τη μεροληψία του κομματικού κατεστημένου υπέρ της κ. Κλίντον και απαιτήθηκαν πολύς χρόνος, καθώς και πολλές ομιλίες (όπως των Μπαράκ και Μισέλ Ομπάμα) και εκκλήσεις από τον ίδιο τον κ. Σάντερς για να επιτευχθεί ένας βαθμός ενότητας. 

Εάν στην εκλογική εκστρατεία είχαν υπερτερήσει οι ψηφοφόροι του κ. Σάντερς, οι ΗΠΑ θα έσπευδαν προς αντιπαράθεση δύο ριζοσπαστικών ομάδων από αντίθετα άκρα του πολιτικού φάσματος. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα έβγαινε η χώρα από τέτοια σύγκρουση, πόσο θα τάραζε τις κρατικές δομές και τους θεσμούς, πώς θα κυβερνιόταν πλέον η Αμερική και πώς αυτό θα επηρέαζε τον υπόλοιπο κόσμο.

Ο συναισθηματισμός και η πολιτική ενέργεια που αναπτύσσεται στα άκρα εκφράζουν μια νέα κινητικότητα πολιτών. Εχουν πληγεί από οικονομικές δυσκολίες, εξοργίζονται με την ολοένα μεγαλύτερη ανισότητα, δεν εμπιστεύονται καμία ελίτ – πολιτική, δημοσιογραφική, υπερεθνική, όπως ο ΟΗΕ, η Ε.Ε., κ.ά. 

Από την άγαρμπη πολυπολιτισμικότητα οπισθοχωρούμε με επιμονή σε μικρότερες ομάδες, αυτές που μας υπόσχονται οφέλη χωρίς συμβιβασμούς. Οι στόχοι ακραίων ομάδων, είτε της Αριστεράς είτε της Δεξιάς, δεν είναι εφικτοί – έτσι, η αντιπαράθεση διαδραματίζεται σαν αυτοσκοπός μεταξύ των άκρων, δεν οδηγεί προς λύσεις στον πραγματικό κόσμο.

Βλέπουμε την άνοδο τέτοιων ομάδων και την ανάπτυξη τέτοιων δυναμικών όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στη Βρετανία και σε χώρες της Ε.Ε., όπου κόμματα και πρόσωπα που βρίσκονταν στο περιθώριο πρωταγωνιστούν πλέον. Στη χώρα μας ζούμε με τις συνέπειες αυτής της δυναμικής και γνωρίζουμε ότι μετά την ανατροπή υπάρχει η επόμενη μέρα που απαιτεί διαχείριση και οδυνηρούς συμβιβασμούς. Αυτό ανακαλύπτουν στη Βρετανία

. Θα το μάθουν και άλλες χώρες. Οσο, όμως, κλονίζεται η εσωτερική πολιτική σκηνή χωρών που ασκούν επιρροή σε άλλες, οι μικρότερες, όπως η Ελλάδα, δεν μπορούν να θεωρούν τίποτα δεδομένο. Οι μέρες απαιτούν εθνική συνεννόηση, επαγρύπνηση και τέχνη. Οτιδήποτε άλλο μας αποσπά και μας εκθέτει σε περισσότερους κινδύνους στη μάχη της επιβίωσης.

 ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ

.Μυρίζουν εκλογές και συντριβή...

Το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας, εκτός των άλλων, έγκειται στο ότι τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας δεν ταυτίζονται με τα στρατηγικά συμφέροντα της κυβέρνησης του κ. Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ (μετάσταση του ΠΑΣΟΚ) ως αιχμής του αριστερού ιδεολογικού χυλού που κυριαρχεί πολιτικά στη χώρα μετά τη μεταπολίτευση. 

Παραδείγματος χάριν, προς το συμφέρον της χώρας θα ήταν οι επόμενες εκλογές να γίνουν όσο το δυνατόν αργότερα και η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις που έχει δεσμευτεί να υλοποιήσει μέσω του γ' μνημονίου, με τις δυνατόν λιγότερες αντιδράσεις. Με βάσ...περισσότερα »