.Ιχνη λύσης για το χρέος έως τις γιορτές;

Η ελληνική κυβέρνηση ελπίζει ότι θα είναι σε θέση να συζητήσει την αναδιάρθρωση του χρέους τον Δεκέμβριο, στόχο για την επίτευξη του οποίου δηλώνει ότι έχει αποφασίσει να προχωρήσει ταχέως στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.

 Στις αρχές Δεκεμβρίου, εξάλλου, αναμένεται επίσης η μελέτη βιωσιμότητας του χρέους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το τελευταίο χαρτί που αναμένεται στο τραπέζι για να μπορούν να ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις. Από την πλευρά του ΔΝΤ, την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκε μια αλλαγή στάσης που κάνει μια λύση πιο πιθανή μέχρι τότε – αν και όχι απαραίτητα προς την κατεύθυνση που θα ήθελε η ελληνική πλευρά.

Πρώτον, αν και επιμένει στην ανάγκη ηπιότερης λιτότητας μεσοπρόθεσμα, το ΔΝΤ σηματοδότησε ότι θα μπορούσε να δεχθεί τους υπάρχοντες, αυστηρότερους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων που περιλαμβάνονται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα με την Ελλάδα. 

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος Πόουλ Τόμσεν είπε ξεκάθαρα ότι εάν οι Ευρωπαίοι επιμένουν στο 3,5%, το ΔΝΤ θα πρέπει να πεισθεί ότι οι αριθμοί βγαίνουν. Και καθώς δεν θεωρεί ότι αυτό συμβαίνει επί τους παρόντος, θέλει να δει τις μεταρρυθμίσεις που θα καταστήσουν κάτι τέτοιο εφικτό. Για το ΔΝΤ, ουσιαστικά αυτό απαιτεί μια νέα γενναία μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος αλλά και περαιτέρω φορολογικά μέτρα.

Δεύτερον, ενόψει των γερμανικών εκλογών σε ένα χρόνο, η πολιτική ηγεσία του ΔΝΤ αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν πολιτικοί περιορισμοί στο τι μπορεί να συμφωνήσει η γερμανική κυβέρνηση μέχρι τότε χωρίς να ενισχύσει το εθνικιστικό κόμμα AfD. Αν και μέχρι στιγμής οι υποστηρικτές του αντιδρούν στους πρόσφυγες, μια ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας θεωρείται ότι θα έσπρωχνε και πιο μετριοπαθείς συντηρητικούς ψηφοφόρους στην αγκαλιά του κόμματος διαμαρτυρίας. Αυτή η αντίληψη, ωστόσο, δεν είναι εξίσου ισχυρή μεταξύ του προσωπικού του Ταμείου. Εξ ου και πρώτη επιλογή του Ευρωπαϊκού Τμήματος είναι η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 1,5% του ΑΕΠ. 

Οι Αμερικανοί επίσης θεωρούν ότι αυτό βγάζει οικονομικό νόημα και επιμένουν σε ουσιώδη ελάφρυνση του χρέους, αν και δημοσίως αποφεύγουν να τοποθετηθούν σχετικά με το πρωτογενές πλεόνασμα ή ακόμη και με τον ρόλο του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Οπως είπε όμως ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου δημοσίως, όσο πιο ισχυρή είναι η ανάπτυξη τόσο πιο γρήγορα θα γίνει το ελληνικό χρέος βιώσιμο – κάτι που σίγουρα δεν συμβαδίζει με υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που στερούν ζωτικό αέρα από την ελληνική οικονομία.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θεωρεί ότι όλα έχουν προβλεφθεί στη συμφωνία του περασμένου Μαΐου. Σύμφωνα με τον κ. Σόιμπλε, εάν δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, η συμφωνία προβλέπει ήδη τη λήψη νέων μέτρων. Καθώς όμως ο Πόουλ Τόμσεν θεωρεί ότι αυτά θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν, ο κ. Σόιμπλε δήλωσε στην «Κ» ότι εάν η Ελλάδα δεν επιτύχει τους στόχους, τότε θα πρέπει να το ξανασυζητήσουν με τον ομόλογό του Ευκλείδη Τσακαλώτο το 2018 και να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένα μέτρα, είτε από το σκέλος των εσόδων είτε από εκείνο των δαπανών – ό,τι προτιμά η ελληνική κυβέρνηση, όπως το έθεσε.

Ο ίδιος μάλιστα εκτιμά ότι είναι κοντά στο να πείσει και την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ για το θέμα και δεν βλέπει κάποιο πρόβλημα ούτε με την κυρία Λαγκάρντ ούτε με τον κ. Τσακαλώτο. Σίγουρα είναι ενδιαφέρον ότι και οι δύο υπουργοί Οικονομικών θεωρούν ότι την έχουν με το μέρος τους.

 Ενώ όμως τα σενάρια για το πώς θα μπορούσε το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα δίνουν και παίρνουν, από έναν ενισχυμένο εποπτικό ρόλο χωρίς χρηματοδότηση (και άρα χωρίς περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους) μέχρι ένα ξεχωριστό, σκληρότερο μνημόνιο με την Ελλάδα, ένα είναι το γεγονός: οι εξελίξεις δεν εξαρτώνται μόνο από την πρόοδο της δεύτερης αξιολόγησης, όπως ελπίζουν Ελληνες και Αμερικανοί, αλλά και από τους Ευρωπαίους, οι οποίοι παραμένουν ακόμη απρόθυμοι να συζητήσουν μια σημαντική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, για τους δικούς τους, πολιτικούς και οικονομικούς, λόγους.

  ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΩΚΟΥ