Χρόνια πριν.
Βράδυ σ' ένα μπαρ, στην Πλατεία Μαβίλη. Μουσική, ποτά - ακόμα τότε καθαρά.
Παρέες ολιγομελείς. Εκτός από έναν μεσήλικα άνδρα, μονάχο του. Ο οποίος, κατά
σύμπτωση, καθότανε στο διπλανό σκαμπώ και κοινωνούσε με ουίσκυ και νερό,
ακριβώς όπως το τραγουδάει η Αρλέτα στο "Bar Το
Ναυάγιο".
Και ο οποίος μια στιγμή γυρνάει και μου λέει : "Φίλε, η αχαριστία θα έπρεπε να είναι ποινικό αδίκημα". Για να επιστρέψει αμέσως μετά στην μοναξιά του.
Το ύφος του μαρτυρούσε πόνο αλλά και πραγματισμό. Ποιος ξέρει από ποιές συμπληγάδες ανθρώπινης αγνωμοσύνης πάσχιζε να περάσει με καράβι το ποτήρι. Τον κέρασα ένα ποτό, ένευσε αμίλητος "στην υγειά σου" και συνεχίσαμε ο καθένας τη νύχτα του.
Αλλά ο "ποινικός κώδικας" του αγνώστου χαράχτηκε στην ψυχή μου. Τότε ήμουν νεαρός, στα χρόνια που ακολούθησαν είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω την ορθότητά του. Και να τον εφαρμόζω ανεπισήμως.
Συνήθισα έκτοτε, σαν διασκεδαστική νοητική διαδικασία, σαν νοητός πρόεδρος δικαστηρίου, να "δικάζω" τις πάμπολλες, μικρές ή μεγαλύτερες αχαριστίες, αισθηματικές, οικογενειακές, επαγγελματικές, με τις οποίες βρισκόμουν αντιμέτωπος, είτε αφορούσαν εμένα προσωπικά είτε τον περίγυρό μου, με ποινές αντίστοιχες των ποινικών αδικημάτων.
Για παράδειγμα, "δέκα χρόνια κάθειρξη" για την κόρη στην οποία ο υπερήλικας, μόνος και αδύναμος πατέρας μεταβίβασε το σπίτι του, εκείνη το πούλησε την επόμενη εβδομάδα και όταν ήρθε ο αγοραστής, χωρίς να γνωρίζει, και τον βρήκε μέσα, η κόρη τού είπε "πέτα τον στο δρόμο και άδειασε το!". Ο αγοραστής αναστατωμένος του είπε "παππού όσο ζεις θα μείνεις εδώ " και τον άφησε φεύγοντας. Ο γεράκος πέθανε σε δέκα μέρες, "σκασμένος" από την πίκρα. Ποινή για φόνο εκ προμελέτης δίχως ελαφρυντικά, από άτομο ηθικά ιδιαζόντως απεχθές.
Εκεί όμως που αντιλήφθηκα πλήρως γιατί, ενώ έχει ποινικοποιηθεί το να λοξοκοιτάξεις μια ξεφωνημένη τρανσέξουαλ ή το να αποκαλέσεις τους λαθροεισβολείς στην πατρίδα σου "λαθρομετανάστες", η αχαριστία παραμένει στο ποινικό απυρόβλητο ήταν όταν ήρθα σε επαφή με την πραγματική πολιτική, όχι τα γεγονότα που φιλτραρισμένα φτάνουν σαν ειδήσεις στη δημοσιότητα : γιατί οι περισσότεροι πολιτικοί θα ήταν φυλακή.
Η συνηθέστερη μορφή αχαριστίας στον πολιτικό κόσμο είναι αυτή που εκδηλώνεται απέναντι σ' εκείνους οι οποίοι παντοιοτρόπως τους βοήθησαν να ανέλθουν. Θα μου πείτε, η πολιτική δεν εμπεριείχε πάντοτε την προδοσία; Ναι, αλλά και εκεί υπερβαίνονται τα εσκαμμένα όταν η αχαριστία καθίσταται Ύβρις.
Όσο δε πιο υψηλά τα κλιμάκια της εξουσίας, τόσο μεγαλύτερη η αχαριστία. Βλέπετε, για να ανέβεις ψηλά πατάς σε γερούς ώμους. Αλλά όταν ανέβεις, επιθυμείς ασπόνδυλους κόλακες και βαστάζους.
Ξέρω, θέλετε ονόματα και διευθύνσεις. Και αποδείξεις. Οι νοούντες νοείτωσαν. Οι υπόλοιποι παρακαλώ να με συγχωρήσουν. Και να το εκλάβουν ως ένα αφηρημένο σχόλιο περί πολιτικής ηθικής, αφιερωμένο στη μνήμη του φίλου μου Βασίλη Ζήση. Εκείνος κι αν είχε να κλείσει κόσμο στη φυλακή με τυχόν ποινολόγιο για αχαριστία.
