Η αστάθεια στην Τουρκία αλλάζει τα
δεδομένα σε όλη την περιοχή. Οσον αφορά την Ελλάδα, το μέλλον των σχέσεών μας
με τη γείτονα θα κριθεί από την έκβαση των εν εξελίξει γεγονότων. Διαφαίνονται
τρεις πιθανές εκδοχές: ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά την αρχική του ανασφάλεια
και τις πολλές σκληρές δηλώσεις, αποφασίζει να εφαρμόσει πολιτική συμφιλίωσης
εντός της χώρας του και επιτυγχάνει τη σταθεροποίησή της· συνεχίζεται η
αστάθεια για αρκετό διάστημα προτού επιτευχθεί νέα ισορροπία στην
κοινωνία· εντείνεται ο διχασμός μεταξύ των οπαδών του προέδρου και άλλων
δυνάμεων.
Το αισιόδοξο σενάριο θα έβλεπε την Τουρκία να επανέρχεται στον δρόμο προς στενότερη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση, μια πορεία από την οποία παρεξέκλινε εδώ και καιρό, καθώς ο Ερντογάν έδειχνε ολοένα και μεγαλύτερο αυταρχισμό. Η απόπειρα πραξικοπήματος θα μπορούσε να είχε λειτουργήσει ως προειδοποίηση ότι κάτι πάει πολύ στραβά στη χώρα, με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να ακολουθούσε πορεία συμφιλίωσης με τις διάφορες ομάδες στη χώρα (από Κούρδους αυτονομιστές έως νέους που αναζητούν περισσότερες κοινωνικές ελευθερίες). Αυτό θα ήταν σημαντικό βήμα προόδου.
Το αισιόδοξο σενάριο θα έβλεπε την Τουρκία να επανέρχεται στον δρόμο προς στενότερη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση, μια πορεία από την οποία παρεξέκλινε εδώ και καιρό, καθώς ο Ερντογάν έδειχνε ολοένα και μεγαλύτερο αυταρχισμό. Η απόπειρα πραξικοπήματος θα μπορούσε να είχε λειτουργήσει ως προειδοποίηση ότι κάτι πάει πολύ στραβά στη χώρα, με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να ακολουθούσε πορεία συμφιλίωσης με τις διάφορες ομάδες στη χώρα (από Κούρδους αυτονομιστές έως νέους που αναζητούν περισσότερες κοινωνικές ελευθερίες). Αυτό θα ήταν σημαντικό βήμα προόδου.
Για την Ελλάδα αυτό θα ήταν το πιο θετικό βήμα: εάν η Τουρκία
πληροί τους κανόνες της Ε.Ε., θα είναι καλός γείτονας και οι διαφορές των δύο
χωρών θα λυθούν. Αυτές τις ημέρες, όμως, η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε.
φαίνεται να απομακρύνεται ακόμη περισσότερο.
Εάν η Τουρκία αποσταθεροποιηθεί για αρκετά μεγάλο διάστημα, οι επιπτώσεις για την Ελλάδα θα είναι απρόβλεπτες. Παρά τους κινδύνους, όμως, ίσως επιφέρει και κάποιες θετικές εξελίξεις. Για παράδειγμα, η Ελλάδα θα είναι πλέον η πιο σταθερή χώρα στην ευρύτερη περιοχή και, γι’ αυτόν τον λόγο, οι εταίροι μας θα βλέπουν με άλλο μάτι το θέμα της απομείωσης των χρεών μας και την ανάγκη να μας στηρίξουν. Επίσης, πολλοί τουρίστες θα αποφύγουν την Τουρκία (όπως και άλλες χώρες στην περιοχή), προτιμώντας την Ελλάδα.
Εάν η Τουρκία αποσταθεροποιηθεί για αρκετά μεγάλο διάστημα, οι επιπτώσεις για την Ελλάδα θα είναι απρόβλεπτες. Παρά τους κινδύνους, όμως, ίσως επιφέρει και κάποιες θετικές εξελίξεις. Για παράδειγμα, η Ελλάδα θα είναι πλέον η πιο σταθερή χώρα στην ευρύτερη περιοχή και, γι’ αυτόν τον λόγο, οι εταίροι μας θα βλέπουν με άλλο μάτι το θέμα της απομείωσης των χρεών μας και την ανάγκη να μας στηρίξουν. Επίσης, πολλοί τουρίστες θα αποφύγουν την Τουρκία (όπως και άλλες χώρες στην περιοχή), προτιμώντας την Ελλάδα.
Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και
με επενδυτές (μεταξύ αυτών και Τούρκοι) εάν η Ελλάδα ξεκαθάριζε ότι ενθαρρύνει
τις επενδύσεις. Από την άλλη, ίσως χάσουμε Τούρκους τουρίστες, οι οποίοι
ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο τα τελευταία χρόνια. Εάν υπάρξουν κάποια κέρδη για
την Ελλάδα θα είναι υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα επανέλθει σύντομα σε
νέα ισορροπία.
Μακρά περίοδος αστάθειας θα ήταν επικίνδυνη για όλη την περιοχή. Παρά το κύμα προσφύγων που έφθασε στην Ελλάδα από την Τουρκία πέρυσι, η χώρα αυτή φιλοξενεί πάνω από δύο εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες. Εάν οι συνθήκες στην Τουρκία επιδεινωθούν, η εισροή ανθρώπων προς την Ευρώπη θα είναι ανεξέλεγκτη.
Μακρά περίοδος αστάθειας θα ήταν επικίνδυνη για όλη την περιοχή. Παρά το κύμα προσφύγων που έφθασε στην Ελλάδα από την Τουρκία πέρυσι, η χώρα αυτή φιλοξενεί πάνω από δύο εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες. Εάν οι συνθήκες στην Τουρκία επιδεινωθούν, η εισροή ανθρώπων προς την Ευρώπη θα είναι ανεξέλεγκτη.
Επίσης,
μεγαλύτερη πόλωση εντός Τουρκίας ίσως να οδηγούσε σε έξαρση του εθνικισμού σε
κάποιες ομάδες, επιβαρύνοντας τις σχέσεις με την Ελλάδα. Η κοινωνική, πολιτική
και οικονομική αστάθεια ίσως να άφηνε ελεύθερο το οργανωμένο έγκλημα να δρα στα
σύνορά μας.
Σε κάθε περίπτωση, την Ελλάδα συμφέρει μια σταθερή Τουρκία που οδεύει προς στενότερη σχέση με την Ε.Ε. Σε κάθε πρόβλημα που προκύπτει στις μεταξύ μας σχέσεις, πρέπει να τηρούμε απαρεγκλίτως το διεθνές δίκαιο και τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Ετσι θα είμαστε καλοί γείτονες και δύναμη σταθερότητας. Προς όφελος όλων.
Σε κάθε περίπτωση, την Ελλάδα συμφέρει μια σταθερή Τουρκία που οδεύει προς στενότερη σχέση με την Ε.Ε. Σε κάθε πρόβλημα που προκύπτει στις μεταξύ μας σχέσεις, πρέπει να τηρούμε απαρεγκλίτως το διεθνές δίκαιο και τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Ετσι θα είμαστε καλοί γείτονες και δύναμη σταθερότητας. Προς όφελος όλων.
