Η αντιπαράθεση με τους πιστωτές
εκτονώθηκε, αλλά τα μέτρα αποτελούν μόνο μια προσωρινή λύση σχολιάζουν οιMehreen Khan και Alex Barker στους Financial Times.
Στην Αστανά, κανείς δεν σήκωσε το τηλέφωνο. Σε μια κρίσιμη στιγμή στην
ιστορία του συνομιλιών για το χρέος της Ελλάδας, η Κριστίν Λαγκάρντ,
διευθύνουσα σύμβουλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ήταν στο Καζακστάν και
κανείς δεν μπορούσε να την βρει.
Επί σχεδόν τέσσερις ώρες την Τρίτη το βράδυ, οι υπουργοί Οικονομικών
περίμεναν την Λαγκάρντ να γνωμοδοτήσει σχετικά με ένα σχέδιο συμβιβασμού, το
οποίο θα καθαρίσει τον πολιτικό χώρο για την επιβίωση της Ελλάδας, τουλάχιστον
για μερικούς μήνες ακόμη.
Η τελική συμφωνία ήρθε περίπου στις 2 το πρωί. Ήταν ένα μπερδεμένο και
παρατεταμένο τέλος σε μία εξίσου μπερδεμένη και παρατεταμένη διαπραγμάτευση, η
οποία εκτονώθηκε μεταξύ των διεθνών δανειστών της Ελλάδας, αλλά άφησε ανοικτά
μερικά από τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία σχετικά με το πώς θα μειωθεί το βάρος του
χρέους της. "Αν φαίνεται πως καθυστερούμε μήπως και ληφθεί κάποια απόφαση,
είναι επειδή αυτό κάνουμε", δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος της
ευρωζώνης.
Οι ασάφειες ήταν μιλιούνια. Ένας στόχος ορίστηκε να διατηρηθούν οι
ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας σε όχι περισσότερο από 15 τοις
εκατό του εθνικού εισοδήματος μέχρι το 2030. Και περιέγραψαν συνοπτικά μέτρα
για να γίνει αυτό, συμπεριλαμβανομένων των επεκτάσεων ωρίμανσης και μιας
πιθανής εξαγοράς των δανείων του ΔΝΤ το 2018. Η προειδοποίηση: δεν συμφωνήθηκαν
αριθμοί σχετικά με το τι ανακούφιση ακριβώς θα δώσουν τα μέτρα στην
πραγματικότητα.
Και ενώ το ΔΝΤ εγκατέλειψε τις πιο φιλόδοξες απαιτήσεις για ελάφρυνση του
χρέους -συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης να γίνει αυτόματα όταν η Ελλάδα βγει
από το πρόγραμμά της το 2018 - υπήρχε ένα μεγάλο μειονέκτημα. Για να
συμμετάσχει οικονομικά στο πρόγραμμα πριν από το τέλος του έτους, το ΔΝΤ θα
πρέπει να εγκρίνει μια νέα ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA) για την Ελλάδα
που θα πληροί τα συνήθη πρότυπα δανεισμού της.
Για τη Γερμανία επίσης, η συμφωνία κατέληξε σε μια ανταλλαγή. Ο Γερμανός
υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε βρέθηκε μπροστά σε δύο βασικές κόκκινες
γραμμές του: όχι κούρεμα και όχι ψηφοφορία στη Βουλή πριν από τις γερμανικές
ομοσπονδιακές εκλογές το 2018.
Αλλά για να εξασφαλίσει την πολιτική συμμετοχή
του ΔΝΤ, έκανε μια παραχώρηση: τη σιωπηρή δέσμευση στην επίτευξη μιας DSA από
την οποία θα είναι δύσκολο να υποχωρήσει. Και η γλώσσα ήταν ηπιότερη σχετικά με
την απαίτηση για την Ελλάδα να ανταποκριθεί στον στόχο 3,5 τοις εκατό του
δημοσιονομικού πλεονάσματος τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια. Αυτό, θα
επανεξεταστεί το 2018.
Για αυτούς τους συνδεόμενους πολιτικούς λόγους, οι διαπραγματευτές θεωρούν
τη συμφωνία ως πιο φιλόδοξη από όσο υπονοεί η έλλειψη στοιχείων. "Μην
ξεγελιέστε," δήλωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο Ολλανδός πρόεδρος των
υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμεσολάβηση
της συμφωνίας.
"Αν πρέπει να βάλουμε περισσότερα στο τραπέζι θα το κάνουμε
και θα τα καταστήσουμε αρκετά σημαντικά ώστε να προσαρμοστούν στη νέα
DSA". Οι όροι, πρόσθεσε, ήταν σε ένα επίπεδο φιλοδοξίας που μόλις πριν από
ένα μήνα "δεν θα μπορούσε να φανταστεί". "Πηγαίνει πέρα από αυτό
που νόμιζα ότι ήταν δυνατόν... οι υπουργοί έχουν επεκτείνει το πολιτικό τους
κεφάλαιο", είπε.
Σημαντικό είναι ότι η συμφωνία χαράσσει μια πορεία προς μια ενδεχόμενη
δραστική υποχώρηση της συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα το 2018. Παρά
το γεγονός ότι, όπως όλα τα μέτρα, η εξαγορά του χρέους του ΔΝΤ υπόκειται σε
μελλοντικές πολιτικές αποφάσεις, η επιλογή σχεδόν ενσωματώθηκε στα σχέδια.
Αυτό
όχι μόνο θα ελαφρύνει το φορτίο του χρέους στην Ελλάδα - τα δάνεια του ΔΝΤ
είναι πολύ πιο ακριβά από ό,τι τα ισοδύναμα της ευρωζώνης- αλλά και θα μειώσει
τον πήχη για τη βιωσιμότητα του χρέους σε εξαιρετικά φυσιολογικά επίπεδα,
κλείνοντας έτσι το χάσμα με τη Γερμανία.
Κατά το μεγαλύτερο μέρος της βραδιάς, οι συνομιλίες διεξήχθησαν μεταξύ
τριών ανθρώπων: του Ντάισελμπλουμ, του Σόιμπλε και του Πολ Τόμσεν, διευθυντή
του ΔΝΤ για την Ευρώπη. Για τους υπόλοιπους παρόντες, η ανία σταδιακά κατέληξε
σε φιάσκο, καθώς περνούσαν οι ώρες.
Ο "χορός του Ζορμπά" ακούστηκε
από το iPad ενός "άτακτου" αξιωματούχου (σ.σ. ο εκπρόσωπος του Πιέρ
Μοσκοβισί, Σάιμον Ο’ Κόνορ, ανέβασε στο Twitter ένα βίντεο με το συρτάκι
"Ζορμπάς") μόνο και μόνο για να τον χειροκροτήσουν κάποιοι συνάδελφοί
του. Η συμφωνία ήρθε αμέσως μετά, αλλά οι περισσότεροι διαπραγματευτές γνώριζαν
ότι θα επιστρέψουν και γι' άλλον χορό… χρέους αρκετά σύντομα.
